Terug naar Eden

Antonia is een ongeschoolde vrouw uit een doorsneegezin, voor wie het leven door de Spaanse Burgeroorlog nog zwaarder was geworden dan het al was. Carmen, haar geliefde moeder, voedde haar op in het naïeve geloof dat God al hun offers in het hiernamaals zou belonen. Maar soms beleefde ze ook al op aarde lichtpuntjes, zoals tijdens die zomer in 1946, toen het gezin op het strand een groepsfoto liet maken, een foto die haar de rest van haar leven vergezelde... “De dag waarop ik mijn moeder een exemplaar van Terugkeer naar Eden bracht, heeft ze het meteen gelezen. Soms moest ze huilen. Nadat ze het boek uit had, zei ze tegen mij: ‘Als ik er niet meer ben, moet jij dit boek bewaren en er af en toe in lezen, zodat je me niet vergeet. Zorg er goed voor, er is er maar eentje van.’ Toen ik tegen haar zei dat er tienduizenden exemplaren van waren gedrukt en dat het ook in andere landen zou verschijnen, was ze stomverbaasd. Ze kon niet begrijpen waarom zo veel mensen benieuwd waren naar haar verhaal. Haar leven was tenslotte totaal niet uitzonderlijk, maar het is juist daarom exemplarisch voor het leven van zo veel andere ongeschoolde vrouwen, die onderworpen waren aan een meedogenloze machocultuur zonder zelfs maar de vrijheid te hebben zich een andere rol voor te stellen dan die van huisvrouw.”